فارغ از وظایفی که زن و مرد پس از جاری شدن صیغه عقد نسبت به یکدیگر دارند در برخی از موارد ، قانون و شرع اجرت المثل ایام زناشویی را برای اعمال و کارهایی که در حیطه وظایف زن نیست را در نظر گرفته است تا به عنوان پاداش و یا حقوق در نظر گرفته شده برای اعمال مربوطه به زن اهدا شود.
پس بسیاری از مسئولیت ها و وظایفی که از دید جامعه و عرف برای زوجه تعریف شده است ، در منظر قانون و شرع به عنوان وظایف زن تایید نمی‌گردد. بانوان عزیز در ادامه با ما همراه باشید تا با مفهوم اجرت المثل ایام زناشویی بیشتر آشنا شوید و حتی در صورت لزوم نسبت به مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی اقدام نمایید . در صورت نیاز گروه وکلای عدل ایرانیان در تمامی مراحل حقوقی و کیفری در کنار شما عزیزان خواهند بود.
پاداش ، دستمزد ، بهای کار و … از هم معنی هایی هستند که می توان برای اجرت المثل بیان کرد تا به قابل فهم تر کردن آن کمک بیشتری نماید.
پس بیایید ببینم که اجرت المثل چه زمانی تعلق می‌گیرد یا اجرت المثل چه زمانی تعلق نمی‌گیرد.
در بین حقوقدانان و مردان قانون به دلیل گفته های موجود در ماده 336 قانون مدنی ، پی بردن به وظایف زن بسیار حائز اهمیت می باشد . چرا که اگر زوجه به دستور همسر و یا خواست و اراده شخصی دست به انجام کاری بزند که در حیطه وظایف وی تعریف نشده آن زمان است که قانون وظیفه پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت را جهت پرداخت دستمزد به زن برای مرد تعریف می‌نماید.
البته که قانون برای زمانی که مرد و زن در خصوص میزان و نحوه پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی دارای نظرات مشابه نباشند، به زن این اطمینان را می‌دهد که با تنظیم دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت به طرفیت شوهر و جلب نظر کارشناسی تقاضای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت وی در چرخه رسیدگی قرار خواهد گرفت.
در مورد ازدواج موقت ، اجرت المثل ایام زناشویی مشابه سایر موارد ذکر شده بستگی به توافق بین زوجین دارد.
اجرت المثل ایام زوجیت بعد از طلاق ، با ارائه دادخواست مربوطه به دادگاه از جانب زن و یا وکیل وی در روند پرونده طلاق قرار خواهد گرفت .
اجرت المثل با شرط تنصیف دارایی مندرج در عقدنامه قابل جمع است و منافاتی با هم ندارند .
و اما در خصوص پرداخت و محاسبه نحله باید اعلام کرد که اجرت المثل ایام زناشویی غیر قابل ادغام با نحله می‌باشد. در صورت عدم تعلق اجرت المثل به زن، پرداخت نحله الزامی میگردد. (در ادامه توضیح مختصری در خصوص نحله ارائه می دهیم).
البته که اجرت المثل ایام زوجیت همچون مهریه در دسته دِین و قرض قرار می گیرد و پرداخت دِین جزو حق الناس است و در مورد الزام به پرداخت آن جای هیچگونه بحثی نیست . در نتیجه اگر چه طبق مواد ۳۳۶ و ۳۳۷ قانون مدنی اجرت المثل ، تعریف و قابلیت وصول دارد . البته باید این موضوع را در نظر داشته باشید که ماترک و تعداد ورثه تاثیر زیادی به نحوه پرداخت مهریه و اجرت المثل مطالبه شده دارد . و همانطور که قبلا گفته شد در اینجا هم قاضی صاحب اختیار است.
به طور کلی تعیین مقدار اجرت المثل ایام زناشویی، در صورتی که زوجین بر سر آن به توافق نرسیده باشند به کارشناس ارجاع داده می شود و در اینجا است که کارشناس با توجه به تحصیلات زوجه، وضعیت اشتغال، تعداد فرزندان، محل زندگی، امکانات زندگی مشترک، داشتن خادم، نقل مکان کردن های متعدد و حتی وضع های زوج و زوجه، در خصوص تشخیص استحقاق زوجه به دریافت اجرت المثل ایام زوجیت رای نهایی را صادر می‌نمایند. در نتیجه هوو نیز از این امر مستثنی نمی‌باشد و در صورت بررسی کارشناس و تصویب تعلق مبلغ اجرت المثل ایام زوجیت به هم زن، پردات به وی الزامی میگردد.
از آنجایی که اجرت المثل ایام زوجیت همچون مهریه از بدهی ها و دیون مرد به حساب می آید و پرداخت آن الزامی است. در نتیجه پس از فوت زوجه، وراث وی امکان مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت از زوج را دارا می‌باشند.
یکی از شرایطی که پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت را برای زن مجاز و ممکن می نماید، تمکین وی از شوهر می باشد. از آنجایی که زن ناشزه در خصوص انجام وظایف زناشویی و تمکین، دارای امتیاز و صلاحیت نمی باشد پس روشن است که اجرت المثل ایام زوجیت به وی تعلق نمی‌گیرد.
اجرت المثل ایام زوجیت شاید در مسیر پشتیبانی از حق و حقوق زن در نظر گرفته شده باشد ولی تا حدودی برای جلوگیری از اینکه زن برای دریافت حق الزحمه خود اقدام ننماید نیز استفاده می شود. ابتدا در قانون اصلاح مقررات طلاق و سپس با پیوست یک تبصره به ماده ۳۳۶ قانون مدنی، بار اثبات تبرع از مرد به زن منتقل گردید و در پی آن زن عملا از دریافت اجرت المثل محروم شد.
با تکیه بر تبصره های موجود در خصوص اجرت المثل ایام زوجیت و ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده مشخص است که زن برای دریافت اجرت المثل باید موارد زیر را ثابت کند:
اثبات موارد مذکور به خصوص مورد 3 که در بالا قید شده است به سادگی قابل اثبات نمی‌باشد. مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت با استناد به ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده برای زن ممنوع شده است. در نتیجه با وضع تبصره مزبور اثبات عدم تبرع صراحتا برعهده زن قرار گرفته است، در حالی که اثبات “عدم” اصولا انقدر دشوار است که به غیر ممکن نزدیک است.
در گذشته دریافت اجرت المثل توسط زوجه تبدیل به یک رویا و یا آرزو شده بود چرا که یکی از شرایط دریافت اجرت المثل اثبات عدم تبرع توسط زن بوده است. در حالی که اصل بر تبرع می باشد یعنی فرض بر آن است که زوجه با هدف خیر و نیکی و بدون درخواست از دریافت پاداش دست به انجام این کار زده است. همانگونه که در ظاهر امر مشخص است اثبات این مورد امری بسی دشوار است و در نتیجه در اکثر مواقع رای دادگاه برای پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت رد می‌گردید.
به دلیل اینکه در این شرایط حق و حقوق بسیاری از زنان برای دریافت اجرت المثل ایام زناشویی پایمال می‌شد؛ قانونگذار با هدف راحت تر شدن روند دادگاه جهت دریافت اجرت المثل، اصل را بر عدم تبرع قرار داد، یعنی در خصوص کارهایی که زن اقدام به انجام آن ها می نماید فرض بر دریافت پاداش است. در نتیجه در اینجا وظیفه مرد است تا برعکس آن را اثبات نماید.
با توجه به این موضوع که همواره در اکثر مواقع اختلاف موجود بین زن و مرد جلوی توافق صورت گرفته برای تعیین و پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت را می گیرد و در نتیجه زن برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت ملزم به درخواست حق خود از طریق دادگاه می‌باشد. لذا این بخش از مقاله به توضیح در خصوص نحوه مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی اختصاص داده شده است. مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت دارای مراحل زیر می‌باشد:
در گام اول نیاز است تا زن دادخواست خود را ثبت و ارسال نماید و برای اینکار نیاز است تا یا به صورت حضوری اقدام نمایند یعنی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کند و یا برای ثبت و ارسال دادخواست به سامانه ثنا و آدرس remission.adliran.ir/PetitionEdit.aspx مراجعه کند.
وقت رسیدگی به پرونده مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت بعد از ارسال درخواست مذکور به دادگاه خانواده مشخص میگردد و هر دو طرف دعوا، یعنی زوجه و زوج، برای ارائه توضیحات و دلایل خود، باید در جلسه یا جلسات دادرسی، حاضر شوند.
گاها شرایطی به وجود می‌آید که زن و مرد برای تعیین مقدار اجرت المثل ایام زناشویی نظرات متفاوتی دارند. در این مواقع دادگاه خانواده، کارشناس مربوطه را مسئول تعیین تکلیف برای مقدار اجرت المثل ایام زوجیت می‌نماید و در نتیجه کارشناس مطابق فیلترهای تعیین شده مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی را مشخص می‌نماید. برخی از ویژگی های زن، از جمله تحصیلات بالا، سبب میشود که اجرت المثل ایام زناشویی بیشتری برای وی تعیین شود.
در مرحله نهایی در صورتی که رای دادگاه با مهر قطعیت، تصویب شد؛ زن برای اجرای رای قطعی، به اجرای احکام دادگاه، مراجعه می‌نماید. در شرایطی که مرد از توان مالی خوبی برخوردار نباشد، با پر کردن یک دادخواست مبنی بر دریافت مهلت برای پرداخت و یا قسطی شدن پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی، امکان آسان تر شدن مراحل پرداخت اجرت المثل برای مرد زیادتر خواهد شد .
دادخواست اجرت المثل ایام زناشویی همانند تمامی دادخواست ها به صورت فرم پیش نویس شده که توسط قوه قضائیه تدوین شده است در معرض دید عموم قرار گرفته است. در نتیجه روند انجام دعاوی حقوقی از جمله اجرت المثل، مشابه سایر دادخواست ها می‌باشد لذا تا سقف ۲۰ میلیون تومان از طریق شورای حل اختلاف و سپس بعد از ۲۰ میلیون تومان به بالا از طریق دادگاههای عمومی (حقوقی) خانواده قابل رسیدگی می‌باشد.
با توجه به اینکه مستحق بودن زن در پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت دارای شرایط سختی است، قانونگذار بحث نحله را در میان گذاشته است. در اکثر مواقع نحله به معنی بخشش و هدیه است که در زمانی که زوج خواهان طلاق باشد و زوجه مستحق اجرت المثل نباشد از باب کارهایی که در منزل شوهر انجام داده و خارج از وظیفه‌ی قانونی وی بوده، دادگاه مبلغی را به عنوان نحله مشخص می‌کند که زوج ملزم به پرداخت آن به زوجه می‌باشد.
سوالی که شاید در ذهن بسیاری از افراد به خصوص مردان به وجود می آید این است که راهی برای عدم پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت وجود دارد؟؟؟؟ در پاسخ می‌توان اینگونه اظهار داشت که به طور کلی شرایط دریافت اجرت المثل ایام زوجیت سخت و دشوار است و همین امر موجب میگردد تا مرد از پرداخت اجرت المثل قسر در برود.
حال اگر به هر روشی شرایط دریافت اجرت المثل انجام شد و اجرت المثل به زوجه تعلق گرفت، چاره چیست؟ در اینجا نیز اولین راه و بهترین راه کمک گرفتن از یک وکیل است، دومین راه این است که زن در دادگاه به دلیل اطلاعات کم و بی تجربگی در پاسخ به سوالِ قاضی در مورد اینکه “آیا برای اخذ دستمزد، امور خانه را انجام داده یا نه؟؟” پاسخ منفی بدهد، اجرت المثل به وی تعلق نخواهد گرفت. همچنین، توافق با زن برای بخشیدن اجرت المثل، در مقابل حق طلاق، یکی دیگر از راه های فرار از اجرت المثل می‌باشد.
برای محاسبه اجرت المثل ایام زناشویی، ملاک هایی وجود دارد. سال هایی که در آن زندگی زناشویی در جریان بوده است یکی از اصلی ترین ملاک های مورد نظر برای تعیین اجرت المثل می‌باشد. همانطور که قبل تر گفته شد در صورت عدم تفاهم برای تعیین مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی، کارشناس مربوطه با بررسی اموال منقول و غیرمنقولِ زوج مبلغ اجرت المثل را تعیین می‌نماید.
به صورت گذرا به این مورد اشاره شد که موارد خاصی در تعیین میزان اجرت المثل ایام زناشویی تاثیرگذار می‌باشند. پس در ابتدا اموال زوج توسط کارشناس مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت با توجه به تحصیلات زوجه، وضعیت اشتغال، تعداد فرزندان، محل زندگی، امکانات زندگی مشترک، داشتن خادم، و حتی نقل مکان کردن های متعدد زوجین میزان نهایی اجرت المثل ایام زوجیت مشخص میشود.
در پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت در صورتی که ضعف مالی مرد به دادگاه و قانون اثبات شود شرایط پرداخت قسطی اموال را صادر می‌نماید. یعنی تسلیم دادخواست تقسیط اجرت المثل ایام زوجیت به دادگاه توسط مرد در حالی که زوج، مالی برای توقیف و پرداخت نداشته باشد مورد بررسی دادگاه قرار خواهد گرفت.
همانگونه که گفته شد پس در صورتی که زوج در خصوص پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت که دارای مهر تایید است به مدت یک ماه اقدام ننماید و حتی دادخواست اعسار از پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت را نیز تسلیم دادگاه ننماید. به تقاضای زوجه، دادگاه موظف به صدور حکم جلب شوهر (زوج) می‌باشد.
در قسمت قبلی اشاره مختصری به این موضوع شد که اگر مرد، مالی به نام خود نداشته باشد که ثبت گردیده باشد. می‌تواند با دادن دادخواست تقسیط اجرت المثل ایام زوجیت از دادگاه تقاضای قسط بندی مبلغ محکومیت اجرت المثل را نماید و در صورت حاکم بودن شرایط اعسار، دادگاه حکم بر تقسیط صادر می‌کند. البته به شرطی که زوج مالی برای توقیف و پرداخت نداشته باشد.
سوال اول: هدف زوجه از انجام کارهای زندگی و امور مذکور چه بوده است ؟
پاسخ صحیح: در پاسخ به این سوال، زوجه موظف است تا قاضی را راضی کند که هدف وی رایگان انجام دادن این کارها نبوده است. بنابراین، درخواست دریافت اجرت المثل ایام زوجیت برای انجام این امور را دارد.
سوال دوم: لیست کارهایی که زن در طول زندگی مشترک انجام داده است چیست؟
پاسخ صحیح: طبیعتا زن موظف است تا کلیه اموری که در زندگی مشترک انجام داده است را به صورت لیست وار به دادگاه ارائه دهد. خیلی مهم است که ذکر موارد با درستی همراه باشد یعنی بهتر است تا زوجه در مورد لیست ارائه شده از صداقت و راستگویی استفاده کرده باشد.
سوال سوم: آیا زوج جهت پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت در طول زندگی مشترک، هزینه ای را به همسر خود پرداخت نموده است؟
پاسخ صحیح: در این قسمت مرد باید اثبات کند که علاوه بر پرداخت نفقه قانونی، مبالغ دیگری را نیز با هدف پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت به همسر خود پرداخت نموده است. حال زن می‌تواند با تسلیم مدارک محکم و قابل ارائه به دادگاه، سایر اهداف زوج در پرداخت هزینه مذکور را اثبات نماید که در نهایت مشخص میگردد که بر خلاف ادعا مرد اجرت المثل ایام زوجیت در دوران زندگی مشترک پرداخت نگردیده است.
نکته: اگر مرد در هنگام دفاع از خود، عدم حضور زن در زندگی مشترک یا همان عدم تمکین را با شهادت شوهد و یا مدارک دیگر اثبات نماید، دادگاه با استناد به قوانین مربوطه، زن را از دریافت اجرت المثل ایام زناشویی در بازه زمانی تعیین شده محروم می‌نماید.
وکیل خانواده نیاوران وکیل خانواده نیاوران : همانطور که واضح است دعاوی خانوادگی از مهمترین…
وکیل خانواده شمال تهران وکیل خانواده شمال تهران : امروزه بسیاری از وکلای خانواده متخصص…
وکیل خانواده یزد وکیل خانواده یزد : همواره در نظر داشته باشید که هر چقدر…
وکیل خانواده همدان وکیل خانواده همدان : وکیل خانواده همدان شخصی است که پس از…
وکیل خانواده تبریز وکیل خانواده تبریز : بهترین وکیل خانواده تبریز، شخصی است که با…
وکیل خانواده شیراز وکیل خانواده شیراز : بهترین وکیل خانواده شیراز فردی است که قادر…