سیستم قضائی و وکالت

جرایم قابل تعلیق – چه جرمی قابل تعلیق است؟

بررسی تعلیق مجازات – جرایم قابل تعلیق

زمانی که قانونگذار شخصی را محکوم کرده و حکم قطعی وی را صادر نماید، دادگاه تحت شرایط خاصی می تواند این حکم را به حالت تعلیق درآورد که با عنوان تعلیق مجازات شناخته می‌شود.

به همین ترتیب شخصی که محکوم شده است، نباید در طی مدت تعلیق حکم، مرتکب جرمی شود. بنابر قانون مجازات اسلامی، تعلیق مجازات بر اساس رای قاضی می‌تواند به طور کامل و یا تنها بخشی از آن به مدت یک تا پنج سال در وضعیت تعلیق قرار بگیرد.

به دلیل اهمیت موضوع تعلیق مجازات، در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی کامل این مفهوم، به بررسی شرایط تعلیق و موارد عدم تعلیق حکم بپردازیم.

جرایم قابل تعلیق شامل چه مواردی می‌شوند؟

به طور کلی، جرایم قابل تعلیق به مواردی مربوط می شود که بنا بر شرایط قانونی ذکر شده، امکان اجرای آن معلق شود.

براساس ماده 46 قانون مجازات اسلامی، درصورتیکه شرایط ذکر شده در ادامه مقاله، برقرار باشد دادگاه مجاز می باشد تا تمام مجازات و یا تنها بخشی از آن را برای 1 تا 5 سال معلق نماید.

شرایط عمومی مجازات برای جرایم قابل تعلیق

برقرار بودن شرایط کلی تعلیق مجازات، با در نظر داشتن ماده 40 قانون مجازات اسلامی، الزامی است.

با استناد به این ماده می توان گفت: “در جرایم موجب تعزیر درجه 6 تا 8 دادگاه می‌تواند پس از احراز مجرمیت مجرم با در نظر داشتن شرایط فردی و اجتماعی، همچنین سوابق و موقعیتی که باعث انجام جرم شده است، در صورت برقرار بودن شرایط زیر امکان تعویق حکم صادره از شش ماه تا دو سال امکان پذیر است.

این شرایط در لیست زیر آورده شده است:

  • برقرار بودن جهات تخفیف همچون: گذشت شاکی، اقدامات مرتکب بعد از انجام جرم، ندامت و مواردی از این دست.
  • امکان اصلاح مرتکب جرم.
  • نداشتن سابقه کیفری موثر مجرم.
  • امکان جبران خسارت و ضرر وارد شده بر شاکی.

انواع تعلیق مجازات در جرایم قابل تعلیق

بنابر قانون مجازات اسلامی، اجرای مجازات مجرم به دو دسته ساده و مراقبتی قابل تقسیم است. با استناد به ماده 48 این قانون می‌توان گفت:
“تعلیق مجازات در جرایم قابل تعلیقبا در نظر داشتن قوانین و مقررات ذکر شده در تعویق صدور حکم، می تواند به دو نوع ساده یا مراقبتی انجام گیرد.”

  • تعلیق ساده:
    در تعلیق ساده، متهم تعهد می دهد که در طی مدت تعلیق مرتکب جرمی نشود.
    براساس ماده 52 قانون مجازات اسلامی، “اگر مجرم از زمان صدور حکم تا اتمام مدت تعلیق، مرتکب جرایم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت نشود، محکومیت تعلیقی بی ‌اثر خواهد شد.
  • تعلیق مراقبتی:
    در این نوع از تعلیق مجازات، بجز برقرار بودن شرایط آورده شده در تعلیق ساده، محکوم ملزم به انجام دستورات دادگاه نیز طی مدت تعلیق خواهد بود.

تعلیق مجازات چه شرایط و الزاماتی دارد؟

همانطور که اشاره شد، بر اساس قانون مجازات اسلامی دادگاه مجاز می باشد تا درصورت برقرار بودن شرایط خاصی حکم صادر شده برای مجرم را به حالت تعلیق در آورد.

نخست اینکه حکم مجرم به مجازات های تعزیری و بازدارنده مربوط باشد.

مورد دوم اینکه قاضی تنها قادر می باشد تا مجازات را تنها برای دو تا پنج سال به حالت تعلیق درآورد.

همچنین مجرم می بایست سابقه محکومیت قطعی به مجازات های حد، قطع یا نقص عضو، حکم حبس بیشتر از یک سال در جرایمی که عمدی باشد و جریمه نقدی که از دو میلیون ریال بیشتر باشد، همچنین سابقه محکومیت قطعی دو مرتبه و یا بیشتر از آن، به دلایل جرایم عمدی با هر مقدار مجازات را نداشته باشد.

 

مطالعه پیشنهادی : آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات حقوقی

درخواست تعلیق مجازات به عهده چه افرادی است؟

  • دادستان و قاضی اجرای احکام:
    این افراد می توانند بعد از اجرای یک سوم مجازات نسبت به تعلیق مجازات مجرم درخواست نموده و این تقاضا را به دادگاه صادر کننده‌ حکم ارائه نمایند.
    بر اساس ماده 46 قانون مجازات اسلامی تعلیق اجرای مجازات بعد از سپری شدن یک سوم مجازات نیز قابل پذیرش است. بنابراین دادستان می تواند تعلیق اجرای باقی مانده مجازات را از دادگاه صادر کننده حکم درخواست نماید.
  • محکوم علیه:
    شخصی که به جرمی محکوم شده نیز می تواند پس از گذراندن یک سوم از زمان مجازات خود، چنانچه شرایط قانونی لازم را دارا بود از دادستان یا قاضی مربوطه، نسبت به تعلیق مجازات خود درخواست دهد.

جرایم غیر قابل تعلیق شامل چه مواردی می‌شوند؟

براساس ماده 47 قانون مجازات اسلامی امکان تعلیق و تعویق برای جرایمی که در لیست زیر آورده شده است وجود ندارد و در نتیجه این جرایم جز جرایم قابل تعلیق نیستند.

  • جرائمی که علیه امنیت داخلی و خارجی کشور صورت گرفته است. مواردی همچون: خرابکاری در تاسیسات گاز، آب، برق و…
  • جرایمی که حالت سازمان یافته داشته باشند. همچون: سرقت مسلحانه، آدم ربایی، اسید پاشی و…
  • ایجاد مزاحمت بوسیله سلاح، جرایمی که علیه عفت عمومی انجام می گیرد، ایجاد یا اداره مراکز فساد و فحشا.
  • قاچاق عمده مواد مخدر، مشروبات الکلی و مواد روانگردان، قاچاق سلاح و مهمات و انسان.
  • تعزیر بدل از قصاص نفس، شرکت در قتل عمدی، افساد فی الارض و محاربه.
  • جرائم اقتصادی که بیش از صد میلیون ریال باشد.

آیا تعلیق مجازات تنها مختص جرایم تعزیری است؟

همانطور که اشاره شد تعلیق مجازات تنها برای جرایم تعزیری درجه سه تا هشت کاربرد دارد. بنابراین امکان استفاده از آن برای جرایم حدی و دیه یا قصاص وجود ندارد که با این وجود ایم جرایم جز جرایم قابل تعلیق نیستند.

توجه داشته باشید که در تعلیق مجازات، مجرم فقط می تواند از حالت عمومی مجازات در نظر گرفته شده آزاد شود، اما جنبه خصوصی مجازات همچنان برقرار است. بنابراین حکم پرداخت خسارت یا دیه در این موارد قابل اجراست.

آیا اجرای تعلیق مجازات در صورت وجود شاکی خصوصی امکان پذیر است؟

صدور حکم تعلیق مجازات به معنای برطرف شدن کامل نتایج جرم نیست. بلکه به این معناست که مجرم فقط از حالت عمومی مجازات رها شده است. بنابراین جنبه‌ خصوصی مجازات در نظر گرفته شده تنها در صورت گذشت شاکی خصوصی برطرف می شود.

در نظر داشته باشید، بر اساس ماده ۵۱ قانون مجازات اسلامی، تعلیق مجازات در حق مدعی خصوصی موثر نیست.

با استناد به این ماده می توان گفت: “تعلیق مجازات مجرم نسبت به حق مدعی خصوصی موثر نیست. بنابراین حکم پرداخت خسارت یا دیه در این شرایط قابل اجرا است و در شرایط جرایم قابل تعلیق نمی‌گنجد.”

به همین ترتیب اگر شاکی خصوصی نسبت به دریافت خسارت و ضرر وارد شده درخواست داده باشد و یا اینکه در مورد دیه، تقاضا کند، تعلیق مجازات در موارد حقوقی بی اثر شده و دادگاه بر اساس مقررات ملزم به رسیدگی به این موضوع خواهد شد.

آیا امکان اعتراض به تعلیق حکم وجود دارد؟

بر اساس ماده ۴۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری، امکان اعتراض و درخواست تجدید نظر به حکم تعلیق (جرایم قابل تعلیق) صادر شده وجود ندارد. بجز در مواقعی که دادگاه براساس شرایط قانونی همچون در نظر نگرفتن سابقه محکومیت مجرم این حکم را صادر کرده باشد، که شخص شاکی و دادستان اجازه اعتراض به این رای را خواهند داشت.

مراحل در خواست جهت تخفیف مجازات

  • در مرحله نخست می بایست حکم قطعی صادر شده و مراحل اجرای آن شروع شده باشد.
  • این دادخواست می بایست به کمیسیون های مربوط ارسال و اعلام شود.
  • بعد از مورد تایید قرار گرفتن طرح در بخش استانی ارسال به کمیسیون عفو و بخشودگی قوه قضائیه الزامی است.
  • در آخرین مرحله رئیس قوه قضائیه این درخواست را به مقام معظم رهبری ارائه خواهد داد.

آیا حکم شلاق قابل تعلیق است؟

براساس قانون مجازات اسلامی جرایمی که از نوع درجه ۳ تا ۸ که شلاق تعزیری باشند و در صورتیکه متهم مشمول آن باشد قابل تعلیق است. علاوه براین در صورت داشتن شرایط تخفیف بر اساس ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی مجازات هایی از این دست قابل تبدیل یا تقلیل می‌باشند:

  • شلاق درجه شش: ۳۱ تا ۷۴ ضربه و در جرائم منافی عفت (همچون روابط نامشروع) تا ۹۹ ضربه.
  • شلاق درجه هفت: از ۱۱ تا ۳۰ ضربه.
  • شلاق درجه هشت: تا ۱۰ ضربه.

بنابراین در صورت برقراری شرایط، کلیه شلاق های تعزیری براساس ماده ۴۶ قابل تعلیق می‌باشند.

به همین ترتیب امکان تعلیق مجازات موارد منافی عفت وجود دارد و درصورتیکه شخصی بنا به دلایلی بجز زنا به شلاق تعزیری محکوم شود برای این حکم امکان تعلیق اجرا وجود دارد.

آیا امکان تعلیق مجازات حبس وجود دارد؟

همانطور که در بالا اشاره شد، حکم تعلیق مجازات برای تمانی مجازات های تعزیری درجه ۳ تا ۸ همچون: حبس، شلاق تعزیری، و جریمه نقدی برقرار می باشد. به همین ترتیب تعلیق مجازات می تواند پیش از اجرای حکم و یا بعد از آن انجام شود. دادستان یا قاضی مربوطه نیز بعد از اجرای یک سوم مجازات مجاز می باشند تا از دادگاه درخواست تعلیق مجازات کنند در نتیجه مجازات حبس جز جرایم قابل تعلیق است.

آیا فروش مال غیر مشمول تعلیق مجازات می‌شود؟

براساس قانون جرایم قابل تعلیق ، با فروش مال غیر و کلاهبرداری متفاوت است. با این وجود مجازات در نظر گرفته شده برای هر دوی آنها یکسان است. به همین ترتیب این جرایم نوعی کلاهبرداری به شمار می‌آید که مجازات آن ها حبس و با پرداخت جریمه نقدی به اندازه مال منتقل شده و رد مال به صاحبش است.

لذا براساس قانون مجازات اسلامی جرایمی از این دست و با موضوع جرم بیشتر از صد میلیون ریال قابل تعلیق نیستند در نتیجه فروش مال جز جرایم قابل تعلیق نیست.

آیا امکان تعلیق مجازات برای جرم خیانت در امانت وجود دارد؟

بر اساس قانون مجازات اسلامی، برای جرم خیانت در امانت مجازات حبس بیش از ۶ ماه تا ۳ سال پیش بینی شده است که در دسته بندی جرم تعزیری درجه ۵ قرار گرفته است. بنابراین با استناد به قانون امکان تعلیق برای آن وجود دارد و جز جرایم قابل تعلیق.

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد، بوسیله قانون گذار و با در نظر گرفتن شرع مقدس اسلام، مجازات هایی برای مجرمین پیش‌بینی شده است.

به همین ترتیب، مجازات هایی که توسط قانون گذار در نظر گرفته شده است برای جرایم تعزیری می باشد. به طوریکه این مجازات ها به منظور برقراری نظم در جامعه و برای تعامل افراد با یکدیگر پیش‌بینی شده است.

براساس ماده 18 قانون مجازات اسلامی، مجازات های تعزیری شامل مواردی می شوند که به حد، قصاص یا پرداخت دیه مرتبط نیست. لذا با استناد به قانون مواردی از این دست جهت انجام محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی اعمال خواهد شد.

به همین ترتیب حکم تعلیق مجازات تنها در صورت برقراری شرایط خاصی قابل استفاده است که در بندهای چهارگانه ماده 40 قانون مجازات اسلامی به صراحت بیان شده است.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون موارد تعلیق مجازات پاسخ داده و تا احقاق کامل حقوقتان شما را همراهی نماید.

 

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما می‌توانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

میزان رضایت شما از این مقاله
amir

Recent Posts

معنای وکالت در فقه

معنای وکالت در فقه معنای وکالت در فقه : معنای لغوی وکالت به واگذار کردن،…

1 ساعت ago

وکیل زمین کشاورزی

وکیل زمین کشاورزی وکیل زمین کشاورزی : بخش عمده ای از اراضی در کشور ما،…

22 ساعت ago

وکیل فروش خانه

وکیل فروش خانه وکیل فروش خانه : به طور کلی هر کسی این حق را…

22 ساعت ago

نمونه قرارداد اجاره ویلا, آپارتمان و منزل مسکونی

بسمه تعالی موضوع قرارداد: اجاره ویلا, آپارتمان و منزل مسکونی (این قرارداد در 2 صفحه…

5 روز ago

ورود به سامانه ثنا ابلاغ الکترونیکی

ورود به سامانه ثنا ابلاغ الکترونیکی ورود به سامانه ثنا ابلاغ الکترونیکی : به طورکلی…

1 هفته ago