منظور از ادله اثبات جرم چیست؟

بررسی ادله اثبات جرم

زمانی که شخصی طرح دعوایی را آغاز کند، چه موضوع شکایت حقوقی باشد و چه کیفری، درخواست کننده می بایست دلایل کافی برای اثبات آن ارائه دهد. بنابراین تنها راه به اثبات رساندن یک دعوا، ارائه ادله اثبات جرم است. لذا شخص نمی تواند از قاضی انتظار داشته باشد، که تنها با استناد به حرف و کلام، ادعایش را قبول کرده و حکم خود را صادر نماید.
به دلیل اهمیت داشتن ادله اثبات جرم در شکایات حقوقی و کیفری، در مقاله پیش رو سعی داریم تا ضمن ارائه تعریف روشنی از هر دو مفهوم، به تفاوت هر یک نیز بپردازیم.

ادله اثبات جرم شامل چه مواردی می‌شود؟

پیش از پاسخ دادن به این پرسش، بهتر است تا با استناد به قانون آیین دادرسی مدنی به ارائه تعریف روشنی از ادله اثبات جرم بپردازیم.
همانطور که در ماده ۱۹۴ از این قانون تصریح شده است: “دلیل، به امری گفته می شود که طرفین دعوا جهت اثبات یا دفاع از دعوا، به آن استناد کنند.”

براساس ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی: ” چنانچه شخصی نسبت به حقی مدعی باشد، وظیفه اثبات آن را نیز بر عهده دارد. همچنین هرگاه مدعی علیه، در جایگاه دفاع، مدعی امری شود که به ارائه دلیل نیاز داشته باشد، اثبات آن بر عهده وی است.”

به طور کلی در قانون مجازات اسلامی اشاره ای به ادله اثبات جرم نشده است و مساله جداگانه‌ای هم پیرامون آن مطرح نشده است. بنابراین روش‌های اثبات جرم، تنها با عنوان ادله اثبات جرم در موارد جرایم حدی و قصاص آورده شده است.

با این وجود، قانون‌گذار با استناد به ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی، دلایل اثبات جرم را اینچنین عنوان نموده است: “ادله اثبات جرم شامل: شهادت، اقرار، سوگند و قسامه و در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.”

 

مطالعه پیشنهادی : آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات حقوقی

ادله اثبات جرم در امور حقوقی شامل چه مواردی می‌شود؟

در تعریف دعاوی حقوقی می توان گفت، این دعاوی در دادگاه عمومی قابل طرح می باشند و بیشتر به مواردی همچون خسارات وارد شده و روش های جبران آن مربوط می شوند.

بنابراین واضح است که در دعوای حقوقی، جرایم و مجازات ها مورد پیگیری قرار نمی گیرند.

همانطور که اشاره شد، مدعی می بایست جهت اثبات ادعای خود و به منظور تلاش برای احقاق حق خود، بوسیله ادله کافی، نسبت به اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری اقدام نماید. همچنین تاکید شده است که ادله اثبات جرم در امور حقوقی و کیفری، با یکدیگر تفاوت دارند.

بر اساس قانون، ادله اثبات دعوی پیرامون امور حقوقی، به روش هایی انجام می گیرد که در ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده شده است.

روش های اثبات جرایم حقوقی

• اقرار:
  اقرار یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوی برای امور حقوقی و کیفری محسوب می شود. به این معنا که شخص، به بیان موضوعی می پردازد که به ضرر خودش و به نفع دیگری است. به همین ترتیب ، یکی از طرفیت دعوی به ضرر خود اقرار کرده و شخص مقابل، ملزم به ارائه دلیل و مدرک دیگری نیست.
• سند:
  دلیل دیگر جهت اثبات ادعا در دعوی حقوقی، سند است. بنابراین هر نوشته ای که قابل استناد باشد و دادگاه، از آن به منظور اثبات ادعا و احقاق حق استفاده کند، سند نامیده می شود.
• شهادت:
  یکی دیگر از پرکاربردترین ادله اثبات جرم در امور حقوقی و کیفری، شهادت شاهدین است. به همین ترتیب درصورتیکه نتوان به دو روش اقرار و ارایه سند، ادعایی را اثبات کرد، شهادت شاهدان قابل استفاده است.
  شهادت پیرامون امور حقوقی، به این معناست که از شخصی که پیرامون موضوع دعوا، اطلاعاتی دارد، درخواست شود تا آنچه را دیده و یا شنیده است، در اختیار دادگاه قرار دهد.
• قسم:
  قسم یا سوگند، نسبت به سایر ادله اثبات جرم دارای کاربرد کمتری در حقوق مدنی است. لذا بیشتر، با هدف پایان دادن به مسائل و اختلافات، مورد استفاده قرار می گیرد. به همین خاطر چنانچه مدعی، ادله کافی جهت اثبات ادعای خود، در دست نداشته باشد و شخص مقابل، ادعایش را انکار نماید، شخص مدعی می تواند، برای سوگند شخص منکر درخواست کند.
• امارات قضایی :
  اگرچه امارات قضایی، از ادله اثبات دعوی محسوب نمی شوند، با این وجود، به علم قاضی، در جهت فهم موضوع کمک کرده و بر حکم صادره تاثیرگذار خواهند بود. از جمله این موارد می توان به نظر کارشناس یا تحقیق و معاینه، اشاره کرد.

ادله اثبات جرایم کیفری شامل چه مواردی می‌شود؟

دعاوی کیفری، شامل مواردی می شوند که حاصل وقوع یک جرم بوده و جهت پیگیری در دادسرا یا دادگاه کیفری، مطرح می‌شوند.

در سرفصل قبلی، دربارع ادله اثبات دعوی در امور حقوقی توضیح داده شد. همانطور که گفتیم، ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری، دارای تفاوت هایی هستند.

در این سرفصل از مقاله، قصد داریم، پیرامون ادله اثبات جرایم در امور کیفری، صحبت کنیم. به طور کلی بنابر قانون آیین دادرسی روش های اثبات جرم و دفاع از موضوع مورد ادعا در امور کیفری، تعیین شده است. توجه داشته باشید این موارد با ادله اثبات جرایم حقوقی دارای تفاوت ها و در عین حال اشتراکاتی است که در ادامه مقاله به آن پرداخته ایم.

روش های اثبات جرایم حقوقی

اقرار، یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری به شمار می آید. به طوریکه به وسیله آن متهم، ارتکاب جرم از جانب خودش را اعلام می کند.

کاربرد شهادت در دعوی کیفری، در مواردی است که شخصی بجز طرفین دعوی، انجام گرفتن یا نگرفتن جرمی بوسیله متهم یا هر موضوع دیگر مرتبط با جرم را، در دادگاه بیان کند.

شهادت، یکی از موارد پرکاربرد در هر دو نوع از موضوعات حقوقی و کیفری به حساب می آید و در اثبات جرایم مربوط به امور جزایی نیز قابل استفاده است.

سوگند یا قسم در امور کیفری، زمانی مورد استفاده قرار می گیرد، که شخص با گواه گرفتن خدا تنها حقیقت را بیان کند. با این وجود سوگند یاد کردن در دعاوی کیفری دارای شرایطی است که می بایست رعایت شود.

در مورد استناد به علم قاضی در جرایم کیفری نیز می توان گفت: قاضی، مطابق با مستندات موجود، پیرامون دعوای مطرح شده، یقین حاصل کرده و می تواند با استناد به آن یقین، رای خود را صادر نماید. مواردی همچون: گزارشات ظابطین دادگستری، تحقیقات محلی و… .

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد، ادله اثبات جرم در موضوعات حقوقی و کیفری، به منظور اثبات ادعا و احقاق حق، در آیین دادرسی مدنی و کیفری در نظر گرفته شده اند.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالاتت شما پیرامون ادله اثبات جرم پاسخ داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

 

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف است. شما می‌توانید به کمک وکیل پایه یک دادگستری مجموعه ما از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.