وکیل اتفاقی چیست؟

وکیل اتفاقی چیست؟

وکیل اتفاقی : به طورکلی وکالت رایج در دادگاه‌ها با عنوان وکالت دادگستری شناخته می‌شود. اما بجز این وکالت، از منظر قانون نوع دیگری از وکالت موقتی به نام وکالت اتفاقی نیز وجود دارد که با هدف پیشگیری از تضییع حقوق افراد پیش بینی شده است. وکیل اتفاقی می بایست دارای شرایطی همچون اطلاعات کافی حقوقی باشد. همچنین این شخص تنها درباره بستگان خود و آن هم حداکثر سه مرتبه در سال می تواند وکالت موقتی این افراد را بر عهده بگیرد. به همین منظور متقاضیان این نوع از وکالت می بایست درخواست کتبی خود را به همراه مدارک قانونی به کانون وکلای دادگستری ارسال نمایند.

به همین ترتیب وکالت اتفاقی به این معناست که شخص بدون داشتن پروانه وکالت دادگستری و تنها با داشتن اطلاعات حقوقی کافی، به صورت محدود و تنها از خویشاوندان خود در دادگاه حاضر شده و از موکل خود دفاع می کند. به دلیل اهمیت آشنایی با وکیل اتفاقی و شرایط انتخاب آن در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی این وکیل به کلیه سوالات شما در اینباره پاسخ دهیم.

بیشتر بخوانید : وکیل پایه یک دادگستری

انتخاب وکیل اتفاقی چه شرایطی دارد؟

براساس اصول و قواعد اولیه و مطابق با قوانین کشور بجز وکلای دادگستری دارای پروانه وکالت، هیچ شخصی حق ندارد تا در جلسات دادگاه‌ و مراجع حقوقی جهت وکالت و یا دفاع از حقوق کسی دیگر حاضر شود. مگر به شکل وکیل اتفاقی و آن هم به صورت محدود. به منظور بررسی شرایط مورد نیاز برای وکالت اتفاقی متقاضی می بایست در وهله نخست به مستندات قانونی این مساله اشاره نمود.

بیشتر بخوانید: وکیل دادگستری چیست؟

در این مورد می توان با استناد به ماده ۲ قانون وکالت گفت: “افرادی که از معلومات کافی جهت وکالت برخوردار باشند، اما حرفه آنها وکالت در دادگستری نیست، در شرایطی که بخواهند وکالت نزدیکان سببی یا نسبی خود تا درجه دوم از طبقه سوم، را بر عهده بگیرند امکان دارد به این متقاضیان در سال سه نوبت مجوز وکالت اتفاقی اعطا شود”. به همین ترتیب وکیل اتفاقی می بایست از شرایط زیر برخوردار باشد:

• این شخص در وهله نخست می بایست از دانش حقوقی کافی برخوردار باشد.
• وکیل دادگستری نباشد.
• فقط برای بستگان خود و در شرایطی که در ماده فوق تاکید شده است، وکالت اتفاقی را بر عهده بگیرد.
• وکیل اتفاقی فقط سه بار در سال حق دارد وکالت خویشاندان خود را بر عهده بگیرد.

بیشتر بخوانید : وکیل خانم

آیا وکیل اتفاقی به داشتن پروانه وکالت نیاز دارد؟

با استناد به ماده ۵۵ قانون وکالت ۱۳۱۵می توان گفت کسی که فاقد پروانه وکالت است، حق هیچ گونه تظاهر و دخالتی را در عمل وکالت‌ ندارد. لذا وکیل اتفاقی، برای حضور در دادگاه و بر عهده گرفتن وکالت، می بایست پروانه وکالت مربوطه را دریافت نماید. بر اساس ماده‌ ۲ قانون فوق نیز، افرادی که دارای اطلاعات کافی در حوزه وکالت هستند اما به وکالت دادگستری مشغول نیستند، در صورتی که بخواهند برای نزدیکان نسبی یا سببی خود تا‌ درجه دوم از طبقه سوم قبول وکالت کنند، امکان دارد به این افراد در سال، سه بار، مجوز وکالت اتفاقی داده شود.

منظور از نزدیکان نسبی، افرادی هستند که وکیل اتفاقی با آنها ارتباط خونی دارد و با نزدیکان سببی به سبب ازدواج نسبت می یابد؛ منظور از نزدیکان درجه دوم از طبقه سوم نیز، بستگان نزدیک وکیل اتفاقی تا فرزندان عمو، دایی، عمه و خاله وی می باشد.

مدارک مورد نیاز برای وکیل اتفاقی

وکیل اتفاقی در وهله نخست می بایست نسبت به وکالت اتفاقی خود درخواست دهد تا پروانه وکالت وی صادر شود. همچنین خود را به طور کامل معرفی نموده و اطلاعات کافی در مورد تحصیلات و تجربیات و میزان تاثیر خود را در وکالت اتفاقی بستگان خود را شرح دهد. همچنین مشخصات کامل موکل و آدرس آن ها و میزان نزدیکی خود را نسبت به این افراد و موضوع وکیل اتفاقی را نیز اعلام می نماید.

بیشتر بخوانید : وکیل آنلاین

پس از این مرحله می بایست تمامی مدارک خود را به کانون وکلا ارائه نماید تا مجوز وی صادر شود. در نظر داشته باشید متقاضی وکیل اتفاقی می بایست بجز مدارکی که ضمیمه کرده است کپی مدارک زیر را نیز به کانون وکلا تحویل دهد.

• کپی شناسنامه موکل یا موکلان و مدارک و مستندات اثبات قرابت وکیل با موکل
• کپی کارت پایان خدمت یا معافیت دائم برای وکلایی که مشمول نظام وظیفه هستند.
• اخطاریه یا گواهی مراجع قضایی پیرامون پرونده قضایی و موعد رسیدگی دعاوی مطرح شده
• آخرین مدرک تحصیلی به انضمام دو قطعه عکس
• اصل درخواست موکل به کانون وکلا که به امضای درخواست موکل بوسیله کانون یا یکی از دفاتر اسناد رسمی در آمده است.

نکته مهم در انتخاب وکیل اتفاقی

وکیل اتفاقی می بایست برای هر موردی که قصد دفاع از موکل خود را دارد، تمامی مدارک و پیوست های آن را آماده کرده و به کانون وکلا ارائه دهد. حتی چنانچه در دعوایی یک یا چند مورد برای وکالت موجود باشد و شخص تقاضای وکالت اتفاقی ‌آن ها را داشته باشد می بایست برای هر یک، مدارک و مستندات خود را آماده سازی کند، بجز این که کانون وکلا بر اساس تشخیص خود تقاضای تکرار تمامی مدارک و مستندات را نداشته و در اولین مورد همه آنها را قبول داشته باشد.

کانون وکلا مجاز می باشد تا از هریک از متقاضیان آزمون وکالت اتفاقی گرفته و در صورت وجود شرایط و قبولی در آزمون، هریک از این افراد جزء کانون وکلا خواهند بود که می‌توانند در هر پرونده ای وکالت اتفاقی را بر عهده گرفته و پس از قبولی در آزمون کانون وکلا برای هر متقاضی پروانه وکالت را صادر نماید. وکیل اتفاقی می بایست در انتها مبلغ در نظر گرفته شده در کانون وکلا را جهت صدور مجوز وکالت اتفاقی بپردازد تا بتواند از موکل خود در دادگاه دفاع نماید. مبلغ دریافت جواز وکالت اتفاقی در هرسال مبلغ متفاوتی خواهد بود.

بیشتر بخوانید : وکیل طلاق

آیا نقش وکیل اتفاقی با سایر وکلای دادگستری تفاوتی دارد؟

براساس اصل ۳۵ قانون اساسی، در کلیه دادگاه‌ها، طرفین دعوا مجاز می باشند تا برای خود وکیلی انتخاب کنند و در صورتیکه قدرت انتخاب وکیل را نداشته باشند، می بایست برای این افراد شرایط تعیین وکیل مهیا گردد. منظور از وکالت در دادگاه ها، وکالت وکلای دادگستری می باشد که دارای تخصص در علم حقوق و قوانین و پروانه وکالت هستند. اما بجز موارد ذکر شده در بالا، در برخی موارد افراد ترجیح می دهند تا وکالت پرونده خود را به شخصی از میان افراد مورد اعتماد خود در میان بستگان نزدیک بدهند.

در این صورت می توانند برای خود وکیل اتفاقی در نظر بگیرند. از مهم ترین مزایای وکیل اتفاقی و انتخاب این شخص، احساس نزدیکی و اعتمادی است که موکل نسبت به وی  دارد که باعث تمایل فرد به اقدام از مجرای قانونی می شود و در نتیجه مانع از اطاله دادرسی دعاوی، به دنبال عدم آگاهی افراد عادی است. مساله حائز اهمیت اینکه احتمال نداشتن اطلاعات کافی و عدم آگاهی نسبت به موضوع پرونده، قانون و شناخت کافی از حدود اختیارات، از معایب وکیل اتفاقی به شمار می آید که در نظر داشتن این مهم ضروری است.

به همین ترتیب می توان گفت عنوان وکیل اتفاقی، هیج تاثیری در مسئولیت این شخص برای قبول وکالت و دفاع از حقوق موکل و حضور در دادگاه نداشته و مسئولیت وی در این مورد تفاوتی با وکیل دادگستری ندارد. این وکالت به شرط طی مراحل قانونی و دریافت پروانه وکالت در مورد موضوع مطرح شده و تایید صلاحیت بوسیله کانون وکلا، انجام خواهد گرفت. لذا مسئولیت این وکیل در مورد وکالت شبیه به مسئولیت وکیل دادگستری می باشد.

بهترین وکیل اتفاقی چه کسی است؟

به طور کلی بهترین وکیل اتفاقی، وکیلی است که علاوه بر ایجاد حس اعتماد متقابل، از دانش حقوقی و تجربه کافی در ارائه راه حل ها و پیش بینی آثار و عواقب ناشی از اقدامات حقوقی را دارا باشد.

بیشتر بخوانید : وکیل زمین

نتیجه گیری

بر اساس قانون، چنانچه کسی بخواهد از وکیل در دعاوی دادگستری استفاده نماید می بایست از مشاوره یک وکیل دادگستری بهره مند شود. به این معنا که نوشته عادی میان دو نفر با عنوان وکالت نمی‌تواند مجوزی برای حضور در محاکم دادگستری باشد. چرا که این مساله امری تخصصی محسوب می شود و می بایست به کمک متخصص آن انجام گیرد. با این وجود در یک مورد خاص می توان که از افرادی غیر از وکلای دادگستری به عنوان وکیل استفاده نمود.

وکالت اتفاقی همین مورد استثنا می باشد. به این معنا که شخصی که دارای لیسانس حقوق ولی بدون پروانه وکالت است می تواند فقط سه مرتبه در سال برای خویشاوندان سببی و نسبی درجه دو خود در دادگاه حاضر شده و با طرح دعوا از آنها دفاع کند. گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما درباره انتخاب وکیل اتفاقی و شرایط انتخاب آن پاسخ داده و تا احقاق کامل حقوق شما را همراهی نماید.