طلاق غیابی و روند قانونی آن چیست؟

یکی از مواردی که در روند طلاق زوجین ازیکدیگر مطرح می شود، عدم حضور یکی از زوجین در دادگاه جهت رسیدگی دعوای طلاق است. در این جاست که مفهومی با نام طلاق غیابی مطرح می شود. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.

طلاق غیابی چیست؟

به طور کلی در هر مرحله از رسیدگی به یک دعوا ، دعوت‌ نامه ‌ای جهت حضور طرفینِ در دادگاه ارسال می‌شود که به این دعوت‌ نامه ابلاغیه گفته می شود. هرگاه ابلاغیه‌ مذکور به خوانده‌ ابلاغ نشده باشد یا در محل سکونت وی به یکی از بستگانش تحویل داده شود و خوانده در نتیجه‌ی این ابلاغ در جلسه‌‌ی دادگاه حاضر نشود یا لایحه نیز نفرستاده شده باشد، چنانچه رأی به محکومیت وی صادر شود، رأیِ صادره غیابی محسوب می‌شود.

طلاق نیز به عنوان یکی از دعاوی رایج خانوادگی از این شرایط مستثنا نبوده و در صورتی که یکی از زوجین در دادگاه به منظور رسیدگی به پرونده حاضر نشود، در صورت رای دادگاه به طلاق، طلاق غیابی صادر می شود.

شرایط طلاق غیابی از طرف مرد چیست؟

طبق قوانین مندرج در ایران حقِ طلاق به مرد داده شده است و حضور و یا عدم حضور او در دادگاه تاثیری در این موضوع نخواهد داشت و به این ترتیب حکم طلاق صادر می‌شود. با این حال، در صورتی که زن در دادگاه حضور نیابد و لایحه هم ندهد رأی صادره راجع به طلاق، غیابی محسوب می‌شود و زن در مهلت ۲۰ روز حق واخواهی دارد.

لازم به ذکر است اگرچه مرد می تواند همسر خود را طلاق دهد اما برای ثبت طلاق مرد باید حق و حقوقِ مالیِ زن را که عبارت است از مهریه، اجرت المثل ایام زناشویی، نفقه‌، و شرط تنصیف اموال را بپردازد که این موضوع در رأی دادگاه درج می‌شود.

مطالعه پیشنهادی : در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی گیرد ؟

شرایط طلاق غیابی از طرف زن چیست؟

شرایط طلاق از طرف زن بسیار متفاوت از طلاق از طرف مرد می باشد. در صورتی که که زن به عنوان آخرین راه چاره برای پایان دادن به ناملایمت های زندگی زناشویی خود طلاق را برگزیند، باید بتواند با استناد به دلایلی عسر و حرج خود را ثابت نماید و دادگاه آن را احراز نماید. به این ترتیب، دادگاه رای طلاق زوجین را صادر کرده و در صورتی که مرد در دادگاه جهت رسیدگی به دعوا حضور نیابد، رای طلاق غیابی صادر می شود.

بنابراین، در صورت ارائه دادخواست طلاق از طرف زوجه و دلایل موجه در این زمینه، و زوج نیز با وجود ابلاغ در دادگاه حضور نیابد و لایحه نفرستد، دادگاه رأی طلاق غیابی صادر می‌کند.

به این ترتیب، در فرض غیبت زوج یا مجهول المکان بودن او و عدم دسترسی زوجه به نشانی و آدرس وی، زن می تواند دادخواست طلاق غیابی تقدیم دادگاه نماید. به طور کلی زن در ایط زیر باشد می تواند درخواست طلاق غیابی نماید. این شرایط عبارت اند از:

با استناد به ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی که مقرر داشته است «هر گاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقو دالاثر باشد، زن او می تواند تقاضای طلاق کند، در این صورت با رعایت ماده ،۱۰۲۳ حاکم او را طلاق می دهد.» مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد. ماده ۱۱۵۶ در این زمینه تصریح می کند: «زنی که شوهر او غایب مفقودالاثر بوده و حاکم او را طلاق داده باشد، باید از تاریخ طلاق عده وفات نگاه دارد.» چنانچه شوهر قبل از انتضاء مدت عده مراجعت نماید، حق رجوع به همسر مطلقه خود را دارد ولی اگر مراجعه شوهر بعد از اتمام ایام عده زن باشد برای مرد حق رجوع نیست.
طلاق زوجه با استناد به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و اعلام عسر و حرج یکی دیگر از مواردی که زوجه بر اساس آن می تواند تقاضای طلاق غیابی دهد. چنانچه غیبت شوهر برای وی ایجاد عسر و حرج کرده باشد و ادامه زندگی برای وی مشقت آور و زجرآور شده باشد می تواند تقاضای طلاق نماید. زیرا نشوز صفتی است که می تواند بر زوج و زوجه عارض شود و در صورتی که شوهر نتواند از انجام تکالیف زناشویی برآید عنوان نشوز بر وی نیز صدق می کند و بلاتکلیفی زن ممکن است سلامت و بهداشت روحی و روانی و به تبع آن سلامت جسمانی زن را تهدید کند و برای وی ایجاد عسر و حرج نماید.
یکی دیگر از شرایطی که زن می‌تواند غیابی طلاق بگیرد نپرداختن نفقه توسط زوج در زمان ۶ماه است، حتی اگر خودداری مرد از دادن نفقه به دلیل تنگدستی و فقر وی باشد. در این صورت، زن می‌تواند برای مطالبه‌‌ی نفقه به دادگاه مراجعه کند و در صورت عدم پرداخت نفقه از جانب مرد، می‌تواند دادخواست طلاق دهد. البته اگر زن در قبال شوهر تمکین نکند و از انجام تکالیف مقرره برایش بدون دلیل موجه امتناع ورزد ناشزه محسوب می‌شود و حق دریافت نفقه را نخواهد داشت.

به این ترتیب، می توان گفت در صورتی که زن در عسر و حرج یعنی سختی و مشقتی که توان و تحمل ادامه زندگی برای زن وجود نداشته باشد. می‌تواند به با رجوع به دادگاه تقاضای طلاق نماید و دادگاه می‌تواند زوج را مجبور به طلاق کند. چنانچه اجبار میسر نباشد در این صورت حق طلاق از شکل انحصاری بودن آن برای مرد خارج می‌شود و به زن داده می‌شود و زوجه به اذنِ حاکمِ شرع طلاق داده می‌شود.

گفتنی است که معیار تعیین عسر و حرج زن، عرف است که با توجه به شرایط روحی و اجتماعی زوجین و محیط و زمان و مکان تعیین می‌شود.

در پایان لازم به ذکر است در صورتی که در پروسه طلاق غیابی قرار داشته و یا قصد چنین کاری را دارید حتما از تجربیات یک وکیل خانواده آگاه در این زمینه بهره مند شوید، چرا که در این صورت این روند به مراتب طی مدت زمان کوتاه تر و با هزینه کمتری انجام خواهد شد.

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی خانواده می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

مطالب مرتبط: