سوء سابقه چیست و مطابق قانون چگونه معین می گردد؟

هنگامی که فردی مرتکب جرمی شده و در قبال آن مجازات می شود برای او مطابق قانون سوء سابقه کیفری در نظر گرفته می شود. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه و نکات قانونی آن خواهیم پرداخت.

سوء سابقه چیست؟

به طور کلی سابقه درلغت به معنی پیشینه و در اصطلاح حقوقی، اوراق مربوط به گذشته یک امر حاضر را که در دست اقدام است گویند. بنابراین، سوء پیشینه کیفری یا همان سوء سابقه عبارت از اعتباری است که شخص مجرم در اثر ارتکاب بعضی جرایم، بصورت دائم یا موقت از دست می دهد.

درحقیقت شخصی که مرتکب برخی از جرایم خاص می شود، بر اساس قانون صلاحیت و اعتبار انجام برخی از امور و یا صلاحیت عهده دار شدن برخی از مسئولیت ها، تکالیف، امتیازات و همچنین بهره مندی از برخی حقوق اجتماعی را که در حالت طبیعی تمامی افراد جامعه از آن برخوردار هستند را به صورت موقت یا همیشگی از دست می دهد. گفتنی است موارد سلب اعتبار چه به صورت موقت و چه به صورت دائم همگی بر اساس قانون است.

قانون گذار سوء پیشینه کیفری و یا سوء سابقه را «محکومیت مؤثر کیفری» یا «مجازات تبعی» نامیده است. جرایم درجه یک تا پنج مندرج در ماده 19 قانون مجازات اسلامی دارای مجازات های تبعی هستند. اعمال مجازات تبعی بعد از وقوع برخی از جرایم الزامی است و در واقع کسی که مرتکب این جرایم شده باشد، بر اساس قانون باید تبعات آن را نیز بپذیرد.

مطالعه بیشتر : برای چه مجازات هایی از وکیل کیفری باید کمک بگیریم ؟

سوء سابقه در قانون مجازات اسلامی چگونه تعریف شده است؟

مطابق با ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی، محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می کند. به عبارت دیگر، این افراد دارای محکومیت موثر کیفری هستند و تا پایان این موارد نمی توانند گواهی عدم سوء پیشینه دریافت کنند. از جمله مجازات های تبعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هفت سال در محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی
سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار
دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج.

تبصره ۱: در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می شود لیکن در گواهی های صادره از مراجع ذیربط منعکس نمی گردد، مگر به درخواست مراجع قضایی برای تعیین یا بازنگری در مجازات

تبصره ۲: در مورد جرایم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع می شود.

تبصره ۳: در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدت های فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع می گردد. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می گردد.

لازم به ذکر است در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در سوء سابقه محکوم درج می‌شود لکن در گواهی‌ های صادره از مراجع ذیربط منعکس نمی ‌گردد مگر به درخواست مراجع قضایی به منظور تعیین یا بازنگری در مجازات.

در پایان شاید این سوال به ذهن خطور کند که اگر به طور مثال فردی محکوم به ۵ سال زندان شود و قبل یا حتی پس از اجرای حکم به دلایلی تبرئه شود، آیا باز هم مشمول مجازات تبعی می گردد و در سابقه کیفری او این موضوع درج خواهد شد؟ در پاسخ به این سوال می توان صراحتا گفت خیر، زیرا مجازات تبعی یا همان سوء سابقه شامل افرادی است که طبق ماده ۲۵ مرتکب جرایم عمدی شده اند. بنابراین فردی که سهواً مجرم شناخته شود و تبرئه گردد مشمول این قانون نمی گردد.

همچنین لازم به ذکر است که به منظور دریافت گواهی عدم سوء پیشینه می توان آن را از مراکز پلیس + ۱۰ درخواست کرد و حدودا در ظرف یک هفته برای متقاضی پست خواهد شد.

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی کیفری می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری عدل ایرانیان می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.