دعوای خلع ید مستاجر چیست ؟

دعوای خلع ید مستاجر دعوایی است که کسی که مالک رسمی یک ملک است علیه کسی که ملک او را به طور غیرقانونی تصرف کرده است اقامه می کند. در این دعوا بر خلاف دعوای تخلیه و یا تصرف عدوانی ، مالکیت مالک باید قابل اثبات باشد. علاوه بر این یکی از مهمترین تفاوت های دعوای خلع ید و تخلیه در این است که دعوای تخلیه مبتنی بر رابطه قراردادی است اما دعوای خلع ید مستاجر مبتنی بر رابطه قراردادی نیست.

یکی از موضوعات بحث برانگیز در دعوای خلع ید بحث خلع ید مستاجر است که باید به دقت بررسی شود و با وکیل ملکی مشورت شود ؛ در ادامه به موضوع دعوای خلع ید مستاجر می پردازیم.

دعوای خلع ید مستاجر

دعوای خلع ید دعوایی است که در مورد تصرف غیرقانونی که مبتنی بر هیچ قراردادی نیست اقامه می شود اما رابطه استیجاری بر مبنای قرارداد است.

وقتی تصرف بر مبنای قرارداد باشد و بعد از آن به صورت غیرقانونی ادامه پیدا کند دیگر نمی توان دعوای خلع ید مطرح کرد بلکه باید دعوای تخلیه ید مطرح شود.

دعوای تخلیه ید مربوط به زمانی است که عدم مالکیت خوانده بر ملک و هم چنین قانونی بودن تصرف خوانده مشخص است اما خواهان ادعا دارد که ادامه تصرف خوانده بر ملک برخلاف قرارداد بین آنها و یا قانون است و به همین دلیل درخواست تخلیه آن را دارد.

بنابراین نمی توان دادخواستی تحت عنوان خلع ید مستاجر تنظیم نمود زیرا چنین درخواستی معنی قانونی ندارد و دادگاه آن را رد می کند. برای پایان دادن به تصرف غیرقانونی مستاجر باید دعوای تخلیه ید اقامه کرد.

برای مثال آقای الف منزلی را از آقای ب برای مدت یک سال از تاریخ فروردین 99 تا فروردین 1400 اجاره کرده است. بعد از اینکه موعد اجاره به پایان رسید آقای الف باید منزل را تخلیه کند اما از این کار خودداری می کند. در این شرایط آقای ب با تذکر به آقای الف به نتیجه نمی رسد، از این رو تصمیم می گیرد تا موضوع را از طریق قانونی پیگیری کند.

آقای ب دادخواستی تحت عنوان خلع  ید مستاجر تنظیم می کند اما این دادخواست در دادگاه رد خواهد شد یا به عبارتی دادگاه قرار رد دعوا صادر خواهد کرد زیرا تعریف دعوای تخلیه عین مستاجره بر اساس قرارداد است در صورتی که همانطور که گفته شد دعوای خلع ید دعوایی است که پایه قراردادی ندارد یعنی نمی توان به استناد یک قرارداد مانند قرارداد اجاره درخواست خلع ید کرد. در این شرایط آقای ب باید دادخواست خود را تحت عنوان تخلیه عین مستاجره تنظیم کند تا دادگاه به آن رسیدگی کند.

خلع ید مستاجر توسط مالک جدید

اگر مالک ملکی آن را به دیگری منتقل کند اما بین مالک قدیم و مالک جدید قراردادی وجود نداشته باشد، وضع چگونه خواهد بود؟

مثلا خانم الف ملک خود را که در اجاره دیگری است به خانم ب می فروشد و انتقال می دهد اما قراردادی بین آنها منعقد نمی شود و تنها سند ملک را به نام او می کند در اینجا مالک ملک مورد اجاره تغییر کرده است اما قرارداد اجاره هم چنان بین خانم الف و مستاجر است.

در این شرایط اگر قرارداد اجاره تمام شود و مالک قبلی دسترسی نباشد و مستاجر از تخلیه ملک امتناع کند تلکیف مالک جدید چه خواهد بود؟ مالک جدید باید دعوای تخلیه ید اقامه کند یا دعوای خلع ید؟ همانطور که گفته شد دعوای تخلیه ید مبتنی بر قرارداد است و بین مالک جدید و مستاجر قرارداد اجاره وجود ندارد بلکه قرارداد بین مالک قدیم و مستاجر است. در این وضعیت در صورت خودداری مستاجر از تخلیه ملک و عدم دسترسی به مالک قدیم، مالک جدید می تواند دادخواست خلع ید اقامه کند زیرا بین او و مستاجر قراردادی وجود ندارد و همچنین او مالک رسمی ملک است.

 

امیدواریم با مثال هایی که زدیم متوجه دعوای خلع ید مستاجر شده باشید .

هرگونه سوال در این مورد را در بخش نظرات سوال کنید، حتما پاسخ می دهیم و یا به طور مستقیم با شماره 02147783 به صورت رایگان مشاوره بگیرید.

 

مطالعه بیشتر  : 

تصرف عدوانی ملک مشاع

وکیل ملکی

خلع ید ملک مشاعی