تقسیم بندی کلی انواع وکالت نامه ها

وکالت نامه

پیش از پرداختن به انواع وکالت نامه ضروری است تا با تعریف آن آشنا شویم. به طور کلی وکالت نامه به قراردادی اطلاق می شود که میان وکیل و موکل منعقد می شود. به عبارتی سندی است که مندرج به توافقات طرفین قرارداد و موضوع و اختیارات وکیل است.

توجه داشته باشید این قرارداد تنها به توافق میان افراد معمولی و وکلای قانونی محدود نمی شود بلکه میان افراد عادی نیز می توان چنین قراردادی را منعقد نمود. به دلیل اهمیت آشنایی با انواع وکالت نامه، در مقاله پیش رو قصد داریم تا ضمن معرفی انواع وکالت و شرایط استفاده از هر یک اطلاعات جامعی را در اختیار خوانندگان قرار دهیم.

تقسیم بندی کلی انواع وکالت نامه ها

حدود اختیاراتی که موکل به وکیل خود می دهد در یک دسته بندی کلی به دو نوع وکالت مطلق و وکالت مقید قابل تقسیم است. هر یک از این موارد در لیست زیر توضیح داده شده است.

• وکالت مطلق:

در این وکالت نامه، موکل وکیل خود را برای کلیه امور، چه اداری و چه مالی برگزیده و اختیاراتی همچون: معامله ملک و یا هر دارایی دیگری، پرداخت هزینه های خانواده و … را به وی اعطا می کند.

• وکالت مقید:

 وکالت نامه مقید نیز به قراردادی اطلاق می شود که بین وکیل و موکل منعقد می شود و بر اساس آن، اختیارات خاصی به وکیل اعطا می‌شود و دارای شرایط متفاوتی است. بر اساس موضوع وکالت نامه، این وکیل تنها می تواند در مورد مسئولیت خاصی که به وی سپرده شده فعالیت نماید.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع وکالتنامه

انواع وکالتنامه از نظر شیوه تنظیم

در یک دسته بندی دیگر نیز، انواع وکالت نامه از لحاظ نحوه تنظیم به وکالت رسمی، عادی و شفاهی تقسیم می شود که در ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده شده است.

• وکالت نامه رسمی:

وکالت نامه رسمی نوعی از وکالت است که در مراکز معتبری نظیر دفاتر اسناد رسمی و با حضور طرفین قرارداد تنظیم می شود. به همین ترتیب سردفتر از موکل و وکیل مدارک مورد نیاز را دریافت می کند تا بتواند به کمک آن ها طرفین را احراز هویت نماید. این وکالتنامه به شکل قانونی می باشد و همچون یک سند قانونی دارای اعتبار است. لذا هرگز نمی توان در آن شک و شبهه ای وارد نمود. اما امکان دارد در بعضی موارد، کلاهبرداران و افراد سودجو وکالتنامه هایی را جعل کرده و یا از آنها استفاده کنند.

در این شرایط می توان با حضور در مراجع قضایی از این افراد شکایت کرد که در گروه جرایم کیفری قرار می گیرد و در صورت اثبات مجرمین به پرداخت جریمه نقدی و حبس محکوم می شوند. براساس نظر حقوقدانان، توصیه می‌شود که برای جا به جایی اموال غیر منقول همچون ملک، وکالتنامه را حتما به شکل رسمی و محضری تنظیم نمایید.

• وکالت نامه عادی:

نوع دیگری از وکالتنامه ها، وکالتنامه عادی است که در دفاتر اسناد رسمی ثبت نمی شوند. اما این وکالت نامه ها نیز از اصول و قواعدی پیروی می کنند که طرفین قرارداد، می بایست آن ها را رعایت کنند. برای مثال در این نوع از وکالت نامه امضای طرفین قرارداد حتما می بایست در پایان قرارداد آورده شود. توجه داشته باشید، وکالت نامه هایی که وکلای دادگستری در اختیار دارند، وکالت نامه عادی محسوب می شوند که موکل آن را با امضا ثبت کرده و به این شخص وکالت اختیار امور خود را می دهد.

• وکالت نامه شفاهی:

امکان دارد شخصی به شکل شفاهی به شخص دیگری اختیار اموری را بدهد که در اکثر موارد این نوع وکالتنامه میان افراد آشنا و فامیل رایج است و گاهی نیز به صورت تلفنی انجام می شود.

انواع وکالت نامه بر اساس نوع وکالت شامل چه مواردی است؟

وکالت نامه بلاعزل:

بر اساس قوانین وکالت نامه بلاعزل، موکل به هیچ طریقی حق فسخ قرارداد و کنار گذاشتن وکیل را نداشته و این حق را از خود می گیرد.

وکالت نامه تام الاختیار:

در این نوع وکالت نامه نیز وکیل نسبت به اموری که به وی محول شده است دیگر احتیاجی به اجازه و کسب تکلیف از موکل خود ندارد و می تواند به صورت تام الاختیار آن ها را انجام دهد.

وکالت نامه اتفاقی:

امکان دارد کسی که دارای اطلاعات کافی در زمینه وکالت و امور حقوقی است، اما پروانه وکالت ندارد، مسئولیت انجام کاری را بر عهده بگیرد. در این شرایط شخص می‌تواند سه مرتبه در سال برای اقوام نسبی و سببی خود تا درجه دو قبول وکالت نموده و با پرداخت حق مبلغی به قوه قضاییه، مسئولیت پیگیری پرونده را برعهده بگیرد.

وکالت نامه معاضدتی:

 بعضی از وکلا زیر نظر قوه قضاییه مسئولیت پرونده هایی را بر عهده می گیرند و جزو وکلای پایه یک دادگستری محسوب می شوند. بر اساس این وکالتنامه ها، شخص مجاز می باشند تا از بین وکلای مربوطه، برای پیگیری پرونده خود در امور حقوقی وکیلی را اختیار کند.

وکالتنامه تسخیری:

به طور کلی انواع جرایم کیفری که مجازاتی هم چون حبس، اعدام و مواردی از این دست را به دنبال دارند، نیازمند وکیل هستند. لذا در صورتیکه شخص مجرم نتواند وکیل مورد نظر خود را معرفی کند، دادگاه برای او وکیل تسخیری اختیار کرده و وکالتنامه ای را برای او تنظیم می نماید.

در دسته بندی انواع وکالت نامه محضری، موارد دیگری نیز وجود دارد که عبارتند از:

• وکالتنامه در مطالعه پرونده
• وکالتنامه اشخاص حقوقی خصوصی
• وکالتنامه حقوقی عمومی
• وکالتنامه تعیینی

وکالت نامه محضری چیست؟

وکالت نامه محضری یکی دیگر از انواع وکالتنامه محسوب می شود که مناسب افرادی است که بنا به دلیل مسائل روزمره و درگیری های بسیاری که دارند از انجام امور حقوقی خود عاجزند و قصد دارند تا شخصی را برای پیگیری امور خود انتخاب کرده و رسیدگی به امورشان را به وی بسپارند. وکالتنامه هایی که در آن افراد اختیار اموری را به دیگری می دهند، مخصوص معاملات و نقل و انتقالات است. بنابراین وکالت نامه های محضری در یک دسته بندی کلی به دو نوع وکالتنامه ساده و وکالتنامه بلاعزل قابل تقسیم اند.

در وکالتنامه ساده، موکل هر زمان که بخواهد می تواند وکیل خود را از پیگیری امور و اختیاراتی که به وی داده است عزل نماید. اما اکثر وکالتنامه هایی که به منظور نقل و انتقالات مالی مورد استفاده قرار می گیرند، از نوع وکالت بلاعزل محسوب شده که در مورد معاملات ملک و املاک، خودرو و سایر دارایی ها مورد استفاده قرار می گیرند.

براساس بندهای وکالت نامه بلاعزل، موکل اجازه عزل وکیل را از خود محروم می کند. توجه داشته باشید، این وکالتنامه ها در کنار مزایایی که دارند، می تواند موکلین خود را درگیر مسائلی کنند. در وکالتنامه های ساده، قرارداد هم از جانب وکیل و هم موکل امکان فسخ دارد. به این معنا که موکل حق دارد وکیل را کنار گذاشته و یا خود وکیل از ادامه کار منصرف شود.

مواردی که باعث فسخ وکالتنامه می شوند :

• فوت طرفین قرارداد وکالت
• از بین رفتن موضوع وکالت
• انجام اموری که منافاتی با بندهای وکالتنامه دارد.
• منقضی شدن مدت وکالتنامه

در نظر داشته باشید در وکالتنامه های محضری در هر دو نوع ساده و بلاعزل، چنانچه موکل خود به تنهایی انجام امور را به عهده بگیرد و موضوع خرید و فروش و معامله را به تنهایی انجام دهد، وکالتنامه فسخ شده و دیگر نیازی به وکیل نیست.

نتیجه گیری

در مقاله پیش رو انواع وکالتنامه و وجه تمایز هر یک توضیح داده شد. از مواردی که وکالتنامه ها را از یکدیگز متمایز می کند، می‌توان به موضوع وکالت، شرایط فسخ آن، و اختیارات وکیل اشاره نمود. امکان دارد وکیلی که اختیار امور را بر عهده گرفته وکیل پایه یک دادگستری و یا یک شخص معمولی باشد که نسبت به نوع وکالت نامه می توانند از جانب موکل خود، امور محوله را پیگیری نمایند.

گروه وکلای عدل ایرانیان نیز آماده است تا به کلیه سوالات شما پیرامون انواع وکالت نامه و روش های انعقاد آن توضیح داده و تا رسیدن به نتیجه مطلوب شما را همراهی نماید.

پرسش های متداول

وکالت نامه بلاعزل چیست؟

بر اساس قوانین وکالت نامه بلاعزل، موکل به هیچ طریقی حق فسخ قرارداد و کنار گذاشتن وکیل را نداشته و این حق را از خود می گیرد.

وکالت نامه معاضدتی چیست؟

 بعضی از وکلا زیر نظر قوه قضاییه مسئولیت پرونده هایی را بر عهده می گیرند و جزو وکلای پایه یک دادگستری محسوب می شوند. بر اساس این وکالتنامه ها، شخص مجاز می باشند تا از بین وکلای مربوطه، برای پیگیری پرونده خود در امور حقوقی وکیلی را اختیار کند.