اجرت المثل ایام زناشویی چیست و در چه شرایطی پرداخت می شود؟

بررسی اجرت المثل ایام زناشویی

آنچه مسلم است هر یک از زوجین  پس از ازدواج و بستن پیمان زناشویی در قبال یکدیگر وظایفی را برعهده دارند. با این حال برخی امور از وظایف و تکالیف قانونی آنها به شمار نمی رود، هرچند در عرف جامعه به عنوان بخشی از مسئولیت های آنان محسوب شود. در این جاست که مفهومی با عنوان اجرت المثل ایام زناشویی مطرح می گردد. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.

اجرت المثل ایام زناشویی چیست؟

از نظر حقوقی و مطابق با تبصره ماده 336 قانون مدنی” چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار اجرت المثل تعلق می گیرد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرّع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید”.

به زبان ساده تر برخی امور مانند رسیدگی به فرزندان و امور منزل از جمله آشپزی، ششستن ظروف و لباس ها و… و جزئی از تکالیف و وظایف قانونی زن به شمار نمی رود و به همین دلیل می تواند از شوهر دستمزد این دست ازامور را که قانونا بر عهده او نیست مطالبه کند.

لازم به ذکر است اگر توافقی بین زوجین بر سر مبلغ اجرت المثل نباشد، زن می تواند با دادن دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت به طرفیت شوهر و جلب نظر کارشناسی تقاضای مطالبه اجرت المثل کند.

اجرت المثل ایام زناشویی در چه شرایطی پرداخت می شود؟

به ظاهر در راستای حمایت از حقوق زوجه اما در واقع جهت منع او از دریافت حق الزحمه کارهایی که به لحاظ شرعی بر دوش او نمی باشند، ابتدا در قانون اصلاح مقررات طلاق و سپس با الحاق یک تبصره به ماده ۳۳۶ قانون مدنی، بار اثبات تبرع از مرد به زن منتقل گردید و در پی آن زن عملا از دریافت اجرت المثل محروم شد.

تبصره: «چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید». طبق این تبصره که در ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده نیز مورد تأکید قرار گرفته است، زن برای دریافت اجرت المثل باید موارد زیر را ثابت کند:

1. انجام کارهایی که شرعا به عهده او نبوده است (وظیفه او نبوده است)
2. به دستور شوهر اقدام به این کارها می کرده استانجام کارهای مذکور به دستور شوهر خود
3. عدم قصد تبرع زن در انجام کارهای مزبور یعنی قصد انجام این امور را به صورت رایگان نداشته است؛ به زبان ساده تر اگر زوج دلیلی بیاورد یا شواهد و قرائنی وجود داشته باشد که زوجه از ابتدا قصد دریافت اجرت المثل نداشته است، زوجه مستحق دریافت آن نمی باشد.
4. اجرت داشتن چنین کارهایی از جهت عرفی

از آنجا که اثبات این موارد به خصوص شرط عدم تبرع به راحتی امکان پذیر نیست، قانون گذار با وضع تبصره مزبور و ماده ۲۹ امکان مطالبه اجرت المثل را عملا برای زن مسدود نموده است. بدون وجود چنین تبصره ای ممکن بود برخی از دادگاه ها وظیفه اثبات تبرع را بر عهده شوهر قرار دهند و به استناد ماده ۳۳۶ مرد را مسئول تلقی کنند که با وضع تبصره مزبور اثبات عدم تبرع صراحتا برعهده زن قرار گرفته است، در حالی که «عدم» اصولا قابل اثبات نیست.

اجرت المثل ایام زناشویی چگونه محاسبه می شود؟

شاید سوالی که در این زمینه مطرح شود این باشد که در صورتی که اجرت المثل ایام زناشویی به زوجه تعلق گیرند، این مبلغ چگونه محاسبه می شود. در پاسخ می توان گفت طبق قانون محاسبه اجرت المثل بر مبنای سنوات زندگی زناشویی است و محاسبه آن، اگر توافقی بین زوجین نباشد، توسط کارشناس و با بررسی اموال منقول و غیرمنقول زوج تعیین می شود.

چه عواملی بر تعیین میزان اجرت المثل ایام زناشویی تاثیر می گذارد؟

همان طور که پیش تر به آن اشاره شد تعیین اجرت المثل ایام زناشویی توسط کارشناس و با بررسی اموال زوج صورت می گیرد. با این حال عوامل دیگری نیز وجود دارد که بر تعیین میزان این مبلغ بسیار تاثیر گذار است؛ از جمله این موارد می توان به تحصیلات زوجه، وضعیت اشتغال، تعداد فرزندان، محل زندگی، امکانات زندگی مشترک، داشتن خادم، و حتی نقل مکان کردن های متعدد زوجین اشاره کرد.

آیا عدم پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی مجازات در پی دارد؟

در پاسخ به این سوال می توان گفت در صورتی که پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی توسط مرد به زن برای دادگاه محرز  باشد و در این زمینه رای قطعی محکومیت پرداخت اجرت المثل و نیز اجراییه صادر شود. مرد ظرف یک ماه از آن تاریخ  فرصت دارد تا نسبت به پرداخت یا دادن دادخواست اعسار از پرداخت اجرت المثل اقدام کند که در غیر این صورت دادگاه می تواند به تقاضای زوجه، حکم جلب شوهر را صادر نماید.

در پایان لازم به ذکر است اگر زوج توانایی مالی برای پرداخت اجرت المثل را نداشته باشد می تواند با دادن دادخواست تقسیط اجرت المثل از دادگاه تقاضای قسط بندی مبلغ محکومیت را مطح کند که در صورت احراز شرایط اعسار، دادگاه حکم بر تقسیط صادر می نماید؛ هرچند این امر به شرطی امکان پذیر خواهد بود که زوج مالی برای توقیف و پرداخت نداشته باشد.

 

گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی خانواده می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.

 

مطالب مرتبط:

قوانین مهریه و هرآنچه که باید درباره آن بدانید

تقسیط مهریه و نکات قانونی که باید درباره آن بدانید

طلاق غیابی و روند قانونی آن چیست؟

تمکین زن از شوهر و نکات قانونی آن چیست؟