به طور کلی وکالت نامه می تواند در مورد مسائل بسیاری تنظیم شده و مورد استفاده قرار گیرد. در بعضی از موارد افرادی سودجو اقدام به تنظیم وکالت جعلی نموده و از این طریق کلاهبرداری می کنند. این عمل مصداق جرم به شمار آمده و در قوانین کشور ما برای آن مجازاتی پیش بینی شده است. به همین ترتیب جعل اسناد اعم از وکالت نامه و استفاده از آن دارای دو نوع مجازات جداگانه است که در ادامه توضیح داده خواهد شد. به دلیل اهمیت آشنایی با وکالت جعلی و مجازات آن در مقاله پیش رو قصد داریم ضمن ارائه تعریف روشنی از این جرم به مصادیق و نحوه پیشگیری از آن بپردازیم.
به طورکلی ایجاد هر نوع نوشته یا مهر، یا امضای افراد مهم و رسمی یا غیررسمی، خراش یا تراش در نوشته ای مکتوب، ایجاد قلم یا الحاق یا محو نمودن، سیاه کردن و تداخل در تقدم و تأخر اسناد و مدارک بر اساس تاریخ اصلی یا حقیقی یا افزودن نوشته، هنچنین استفاده از مهر شخصی افراد دیگر بدون اجازه صاحب آن و مواردی از این دست را می‌توان از مصادیق جرم جعل اسناد به شمار آورد.
بیشتر بخوانید: وکیل ابطال سند ملک جعلی
یکی از مهم ترین مشکلات حقوقی متداول و مهم استفاده از وکالت جعلی در موارد قانونی و به دنبال آن ضرورت دریافت مشاوره از یک وکیل حقوقی جهت پیگیری این جرم است. در قانون مجازات اسلامی وکالت جعلی و جعل اسناد و استفاده از آن عملی کلاهبردارانه محسوب می شود. همچنین در صورتیکه مفاد اسناد و مدارک سند به صورت عمدی تغییر کرده و این اقدام آگاهانه انجام گیرد شخص متضرر و شاکی می‌تواند با کمک یک مشاور حقوقی در نقش وکیل کیفری متهم را به پرداخت جریمه نقدی محکوم یا حبس کند.
به منظور مشاوره از وکیل کیفری و همچنین دریافت مشاوره از گروه وکلای عدل ایرانیان می‌توانید بعد از دریافت مشاوره حقوقی آنلاین و تلفنی از وجود بهترین وکلای پایه یک دادگستری بهره‌مند شوید.
بیشتر بخوانید : بهترین وکیل ملکی تهران
در شرایطی که شخصی مدرک، سند یا هر سند مهمی را که براساس قانون تنظیم می‌شود را دست‌کاری کند، مرتکب جرم جعل شده است. توجه داشته باشید که عمل جعل می بایست حتماً به شکل تحریف یا ایجاد نوشته ای مکتوب باشد؛ لذا تحریف و جعل مواردی همچون: صدا، اثرانگشت و حتی کارت یا بلیت در صورتیکه بدون نوشته باشد جعلی محسوب نمی شود.
در قانون ایران تعریف روشنی از وکالت جعلی ارائه نشده است اما احکام مربوط به انواع مختلف آن در بیست ماده و در فصل پنجم قانون تعزیرات که در سال ۱۳۷۵ مصوب شده است آورده شده اند. بر اساس ماده ۵۲۳ در تعریف جرم می توان گفت: “جعل و تزویر به مواردی همچون: ایجاد نوشته یا سند همچنین ساخت مهر یا امضای افراد رسمی یا غیر رسمی یا خراشیدن یا تراشیدن بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن تقدم یا تاخر تاریخ اسناد نسبت به تاریخ حقیقی و نوشته‌ای به نوشته دیگر همچنین استفاده از مهر شخصی دیگر بدون کسب اجازه از صاحب آن و مواردی که به قصد تقلب انجام می شود اشاره دارد.”
بنابراین می توان گفت این ماده به تعریف جرم وکالت جعلی اشاره نکرده است و تنها به ذکر مصادیقی از آن اکتفا نموده است. همچنین با افزودن عبارت و نظایر اینها در قسمت پایانی آن از اهمیت این ماده در تبیین مفهوم دقیق جعل برای خواننده کم کرده است. با این وجود تعیین نکردن مجازات قطعی برای جرم وکالت جعلی نمی‌تواند عنصر قانونی این جرم به حساب بیاید بلکه ماده مفهوم و معنی اصطلاح جعل را در موارد بعدی تا حد بسیاری روشن کرده است.
بیشتر بخوانید : وکیل زمین
لذا می بایست عنصر قانونی انواع مختلف جعل را در مواد دیگر قانون تعزیرات و سایر قوانین جست و جو کرد. بنابراین برای تعیین اینکه چه اقدامی می تواند جرم محسوب شود به ماده ۵۲۳ استناد خواهیم نمود.
با استناد به ماده 1284 قانون مدنی می توان گفت:
به هر نوشته ای که در جایگاه دعوا یا دفاع قابل استناد باشد سند گفته می شود. این نوشته به اوراق کاغذی محدود می شود. فلذا شبیه سازی یا تغییر متقلبانه و برنامه های رایانه ای تابلوی نقاشی همچنین نقشه مهندسی از مقررات این مواد محسوب نمی شوند.
امکان دارد جعل در ایجاد مهر یا امضاء نیز صورت گیرد. به هر علامتی که شخص در زیر یک سند یا نوشته در جهت تأیید انتساب آن نوشته به خود قرار می دهد امضاء گفته می شود. معمولا ایجاد اثر انگشتی که در زیر وکالت نامه آورده می شود از مصادیق جعل محسوب می شود. توجه داشته باشید در جعل امضا یا مهر، ملاک میزان شباهتی است که باعث فریب افراد می شود تا آن سند را اصلی در نظر بگیرند.
بیشتر بخوانید : وکیل آنلاین
لذا چنانچه شخصی در زیر نامه دیگری با گذاشتن عبارت از طرف در مقابل نام وی امضای خودش را بیاورد. تنها به دلیل اینکه شخص مقابل اختیار امضاء نوشته را به او نداده است جعلی صورت نگرفته است. به همین ترتیب هیچ نقص و خدشه ای در خود امضاء وجود ندارد.
جاعل شخصی است که عملیات و اقدامات مربوط به وکالت جعلی اسناد را انجام میدهد و قادر است تا این اسناد جعلی و تقلبی را با تغییر در مفاد آن به جای اسناد حقیقی و اصیل ارائه کند. علاوه بر این دخل و تصرف در اسناد حقیقی آن را از حالت متعارفش دور می کند. مهم نیست که شخص از وکالت جعلی برای خودش استفاده نماید و یا به آن را به دیگری ارائه دهد. درنهایت شخص خاطی جاعل در دادگاه کیفری جاعل به حساب می آید.
بجز شخص مجرم یا جاعل نیز که از نظر قانون خلاف‌کار محسوب شده و مستحق مجازات است، کسی که از اسناد جعلی استفاده نموده و با به کارگیری آن قصد فریب دیگران و یا سو استفاده دارد نیز مجرم محسوب می‌شود. به همین ترتیب شخص سوءاستفاده‌کننده از این مدارک جعلی و یا شخص ثالثی که به هر طریق وکالت جعلی را تهیه و مورد استفاده قرار داده است جاعل به شمار می آید.
به معنای ایجاد هرگونه تغییر در اسناد هویتی و ملی همچون: شناسنامه، کارت ملی، مدارک تحصیلی، گذرنامه، همچنین کارت پایان خدمت و جواز کسب و هر چیزی که مربوط به مدارک هویتی افراد باشد. معمولا بردن در شناسنامه و یا کارت ملی به مواردی همچون تغییر در تاریخ تولد یا حذف نام همسر از شناسنامه مربوط می شود.
به مواردی همچون: جعل ارز رایج کشور یعنی اسکناس، سکه، چک، سفته و اوراق بهادار و ضمانت‌نامه‌های بانکی مربوط می شود. لذا دست‌کاری و تصرف در هرگونه مدرکی است که به مسائل مالی ارتباط دارد.
بیشتر بخوانید : وکیل طلاق
این مورد به جعل یا تغییر در تمام احکام صادره از طرف دادگاه‌ها یا دادسراها مربوط می شود.
در ابتدا می بایست در نظر داشت که دعاوی حقوقی و جهت وکالت جعلی اسناد و غیره قابل طرح در مراجع قضایی است. بنابراین چنانچه شخصی مدعی شود که سندی به ضرر او جعل شده است و این را مورد شکایتی کیفری قرار دهد و یا دادسرا با اطلاع از وقوع جعل، شخصجاعل را تحت تعقیب کیفری قرار دهد، پیگیری و تصمیم گیری در مورد اصالت و یا جعلیت سند در مرجع کیفری و براساس آیین دادرسی کیفری انجام خواهد شد. لذا هرگاه دادرسی کیفری به صدور حکم نهایی مبنی بر جعلیت سند منجر شود، سند مربوطه بر حسب مورد جزئاً یا کلاً فاقد اعتبار خواهد شد.
اما چنانچه شخصی به هر دلیلی نخواهد شکایت کیفری خود را مطرح نماید، می تواند علیه کسی که سند در اختیار اوست، اقدام به طرح دعوای جعل سند نموده و با اثبات وکالت جعلی سند، حکم جعلیت سند را دریافت نموده و بعد از نهایی نمودن آن از نگرانی وجود سند آسوده خاطر شود.
بیشتر بخوانید: وکیل مهریه
به طور کلی در جعل اسناد با در نظر داشتن قانون مجازات اسلامی دو نوع جعل مادی و معنوی پیش بینی شده است که برای هر یک مجازاتی در نظر گرفته شده است: معمولا جعل وکالت نامه و جرم جعل اسناد در یک دسته بندی کلی و بر اساس قوانین مربوط به آن و نظرات حقوقدانان به دو گروه جعل مادی و جعل معنوی یا مفادی قابل تقسیم است.
جعل مادی به دست کاری ظاهر مادی سندی اشاره دارد که از ابتدا درست و مطابق با واقعیت تنظیم شده است. با استناد به ماده 523 قانون مجازات اسلامی می توان به مصادیق جعل مادی اشاره نمود: ایجاد نوشته یا سند همچنین ساخت مهر یا امضای افراد رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو نمودن همچنین سیاه کردن یا تقدم یا تاخر در تاریخ اسناد، نسبت به تاریخ حقیقی یا افزودن نوشته‌ای به نوشته دیگر و یا استفاده از مهر شخصی، بدون کسب اجازه از صاحب آن و مواردی که به قصد تقلب انجام شود.
مثلا چنانچه شخصی در مبلغ ثبت شده در یک چک دست برده و آن را از 20 میلیون تومان به 200 میلیون تومان تغییر دهد این کار از مصادیق جعل مادی به شمار می آید.
جعل معنوی یا مفادی به این معناست که ماموران و کارکنان رسمی که مسئولیت درج مطلب در اسناد را بر عهده دارند عمدا و با اراده آزاد اطلاعاتی بر خلاف واقع در آن ثبت کنند. جعل معنوی نیز در ماده 534 قانون مجازات مورد تاکید قرار گرفته است:
“هر کدام از کارکنان ادارات دولتی و مراجع قضائی و همچنین مأموران خدمات عمومی که در نوشتن قراردادهای مربوط به وظایفشان نسبت به جعل و تزویر اقدام نمایند به این معنا که موضوع یا محتوای آن را تغییر داده و یا گفته و نوشته یکی از مقامات رسمی، مهر یا تقریرات یکی از طرفین را تحریف نماید و یا موضوع باطلی را درست یا درستی را غلط و یا چیزی را که بدان اقرار نشده است اقرار شده نشان دهند بجز مجازات های اداری و جبران خسارات وارده به حبس از یک تا پنج سال به جریمه نقدی از 50 میلیون تا 250 میلیون ریال محکوم خواهند شد.
به همین ترتیب وکالت جعلی می تواند به دو صورت مادی یا معنوی جعل شده باشد که مجازات هر یک متفاوت است.
همانطور که اشاره شد ارکان جرم جعل همچون سایر جرائم از ارکان مادی، معنوی تشکیل شده است. براساس قانون مجازات اسلامی جرم وکالت جعلی تنها به زمان اجرای جرم اختصاص ندارد. لذا به‌محض دخل و تصرف و استفاده از این سند جعلی، این جرم واقع شده است. به همین ترتیب بنابر نظر وکیل پایه یک دادگستری منتفع بودن یا نبودن شخص جاعل یا کسانی که می‌خواهند از املاک و اسناد مجعول استفاده نمایند الزامی ندارد. لذا اقدام به این عمل تنها برای جرم انگاری سند مجعول کافی است.
توجه داشته باشید جرم مربوط به استفاده از سند مجعول نه فقط باعث خسارات مادی به شخص می‌شود بلکه این زیان می‌تواند از لحاظ معنوی نیز وارد شود و به شرایطی اشاره دارد که آبروی شخص مورد تهدید قرار گرفته باشد.
پی از بررسی شیوه اثبات جعل و بعد از تایید جرم، برای آن مجازات هایی تعیین می‌شود. به همین ترتیب جرم وکالت جعلی براساس قانون مجازات اسلامی بسیار گسترده‌ای است. بنابراین واضح است مجازاتی که برای هر کدام از این موارد نیز پیش بینی شده است با یکدیگر متفات باشد؛ به همین خاطر در ادامه هریک از این مجازات ها توضیح داده شده است:
اکنون که با ارکان وکالت جعلی و مجازات هر یک از مصادیق آن آشنا شدیم این سوال مطرح می شود که آیا در قانون کاهش مجازات حبس تعزیری که با عنوان قانون جدید کاهش شناخته می شود، جرم جعل سند نیز آورده شده است؟ وکیل متخصص کیفری در پاسخ به این پرسش اظهار داشته است که بر اساس قانون مذکور، تنها مفاد آورده شده در ماده ۵۳۶ کتاب پنجم مشمول کاهش در حبس تعزیری شده است. لذا هرکس با علم و آگاهی از جعل و یا تزویر اسناد غیررسمی، از آنها استفاده نماید، به مجازات از ۳ ماه تا ۱۸ ماه حبس محکوم خواهد شد.
به طور کلی جعل در اسناد رسمی دو صورت امکان پذیر می باشد. امکان دارد جعل بوسیله افراد عادی انجام شود و یا اینکه توسط کارمندان دولتی صورت گیرد.
جعل اسناد رسمی بوسیله کارمندان دولتی در ماده 532 قانون مجازات اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. لذا هر یک از کارمندان و مسئولان دولتی که در اجرای مسئولیت خود در مورد احکام و مکتوبات و اسناد و مدارک و دفاتر و مواردی از این دست از نوشته ها و اوراق رسمی تزویر نماید.
به این معنا که امضا و یا مهری را ساخته، و یا امضا یا مهر یا خطوط را تحریف کند یا کلمه ای به آن اضافه کند همچنین اسامی افراد را تغییر دهد. بجز مجازات های اداری و جبران خسارت وارده به شخص متضرر به مجازات حبس از یک تا پنج سال و یا به پرداخت جریمه نقدی از 6 تا 30 میلیون ریال محکوم خواهد شد.
مجازات جرم وکال جعلی توسط افراد عادی
همانطور که اشاره شذ جعل در اسناد رسمی توسط افراد عادی در ماده 533 قانون مجازات اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. به همین ترتیب کسانی که کارمند یا مسئولان دولتی محسوب نمی شوند، در صورتیکه مرتکب یکی از جرایم آورده شدع در ماده 532 شوند. بجز جبران خسارت وارده به شخص خسارت دیده به مجازات حبس از 6 ماه تا 3 سال و یا به پرداخت جریمه نقدی از 3 تا 18 میلیون ریال محکوم می شوند.
در یک دسته بندی کلی انواع جعل در وکالت نامه از جمله اسناد رسمی شامل موارد زیر است:
همانطور که در سرفصل های پیشین اشاره شد تعیین حدود مجازات در وکالت جعلی مطابق با موارد ذیل توسط مقام قضایی تعیین می شود:
معمولا امکان تعلیق مجازات در حبس در نظر گرفته شده پیرامون جرم جعل وکالت نامه وجود دارد. لذ بعد از صدور حکم بوسیله مقامات قضایی متهم به جرم وکالت جعلی می تواند در مورد آن و مجازات پیش بینی شده برای آن معترض شده و تقاضای تعلیق در مجازات داشته باشد.
در پاسخ به این پرسش می توان گفت که قابل‌گذشت بودن مجازات تعیین شده برای مجرمین وابسته به نوع سند جعل‌شده است. به همین خاطر مجازات جرم مربوط به اسناد غیررسمی قابل بخشش و گذشت می باشد. اما چنانچه سند جعلی از جمله اسناد رسمی باشد، امکان بخشش و چشم پوشی وجود ندارد.
امکان دارد افرادی با استفاده از اسناد و مدارک جعلی در جهت سوء استفاده و فریب دیگران اقدام نمایند. در این صورت می‌توانید با دریافت مشاوره حقوقی تلفنی یا آنلاین به کمک موسسه حقوقی گروه وکلای عدل ایرانیان راهنمای لازم را دریافت نمایید. شما بعد از دریافت اطلاعات حقوقی کامل می بایست از وکیل کیفری به منظور اثبات ادعای جعل از طریق دادگاه مشاوره بگیرید. در نظر داشته باشید از آنجایی که جرم جعل یکی از جرایم پیچیده و تخصصی محسوب می شود، برای پیگیری پرونده خود حتما از یک وکیل متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید : مشاوره با وکیل
نتیجه گیری
به طور کلی حق داشتن وکیل، از جمله مهم ترین حقوق قانونی در نظر گرفته شده برای افراد در قوانینی همچون، قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری به شمار می آید. و به همین خاطر، افراد در جایگاه خواهان یا خوانده دعوا، شاکی یا متهم، حق دارند تا در جهت انتخاب بهترین وکیل در مورد هر موضوع حقوقی و اعطای وکالت به وی اقدام کنند.
همانطور که توضیح داده شد یکی از رایج ترین دعاوی کیفری به وکالت جعلی اشاره دارد که اثبات و تحقق آن و یا اثبات بی گناهی در مورد اتهامات مربوط به آن دارای پیچیدگی و قواعد مختص به خود است. لذا توصیه می شود که افراد، فرآیند پیگیری این امور را به یک وکیل کاربلد و متخصص در زمینه جعل بسپارید؛ این مساله، یعنی اعطای وکالت به وکیل دادگستری متخصص جعل، نیازمند داشتن اطلاعات کافی از شیوه انتخاب بهترین وکیل جعل می باشد که وکلای متخصص گروه وکلای عدل ایرانیان می توانند در این زمینه به شما کمک کنند.
وکیل خانواده نیاوران وکیل خانواده نیاوران : همانطور که واضح است دعاوی خانوادگی از مهمترین…
وکیل خانواده شمال تهران وکیل خانواده شمال تهران : امروزه بسیاری از وکلای خانواده متخصص…
وکیل خانواده یزد وکیل خانواده یزد : همواره در نظر داشته باشید که هر چقدر…
وکیل خانواده همدان وکیل خانواده همدان : وکیل خانواده همدان شخصی است که پس از…
وکیل خانواده تبریز وکیل خانواده تبریز : بهترین وکیل خانواده تبریز، شخصی است که با…
وکیل خانواده شیراز وکیل خانواده شیراز : بهترین وکیل خانواده شیراز فردی است که قادر…